بیماری‌های مفصلی، اسکلتی، استخوانی یا ارتوپدی در کودکان ممکن است بر اثر مشکلات ژنتیکی رخ دهد. بیماری‌های نظیر انحرافات مچ و کف پا، کلاب فوت شدن، شش انگشتی، فلج مغزی، در رفتگی مادرزادی لگن و آسیب‌های استخوان با درمان به موقع، قابل بهبود خواهند بود. تمام این مشکلات به صورت ژنتیکی به وجود نمی‌آید؛ بلکه محیط و نوع مراقبت هم در بروز آن‌ها دخیل است. با تشخیص‌های درست و به موقع پزشک متخصص، می‌توان به سرعت اقدام به درمان کرد. اگر درمان‌ها به صورت اصولی باشند، میزان نتیجه گیری هم بالاتر خواهد بود.
درمان کلیه جراحی های مربوط به انگشتان دست و پا
برخی کودکان به هنگام دنیا آمدن ممکن است دچار بیماری‌های ارتوپدی بشوند. بیماری ارتوپدی در کودکان به دو دسته ارثی یا مشکلات حین دنیا آمدن، تقسیم می‌شود. ممکن است کودک از طریق ژنتیک و ارث والدین، مشکلات ارتوپدی را تجربه کند. همچنین مصرف داروهای مختلف در دوران بارداری، عدم مراقبت صحیح از جنین، تولد نوزاد به شکل غیر صحیح و… باعث به وجود آمدن مشکلات ارتوپدی می‌شود.
بیشتر مشکلات معمولا در انگشتان دست و پا کودکان به وجود می‌آید. در اکثر مواقع، دلیل این مشکلات ارثی تلقی می‌شود. چرا که مفاصل و استخوان‌های کودکان بسیار ظریف و کوچک هستند و بیشتر تحت تاثیر فشار و آسیب قرار می‌گیرند. در ادامه با نحوه درمان هر مدل بیماری که مربوط به استخوان و مفاصل باشد، بیشتر آشنا خواهید شد.
کلاب فوت یا پاچنبری
کلاب فوت یا پاچنبری یکی از مشکلات ارتوپدی در کودکان است. معمولا از هر هزار نوزاد متولد شده، یک نفر دچار کلاب فوت می‌شود. در حال حاضر دلیل اصلی برای این بیماری پیدا نشده است. ممکن است تاندون‌های متصل به ماهیچه پا، کوتاه‌‌تر از حد معمول به نظر برسند. به همین دلیل پاها به سمت داخل خم می‌شوند. شاید کودک در سال‌های اولیه دردی احساس نکند؛ اما بعد از مدت‌ها متوجه درد و آسیب شدیدی می‌شود.
عوامل موثر بر کلاب فوت یا پاچنبری
- جنسیت جنین: تحقیقات نشان می‌دهد که بیشتر پسران نسبت به دختران، دچار کلاب فوت یا پاچنبری می‌شوند.
- سوابق ژنتیکی در خانواده: اگر والدین یا خانواده‌های آن‌ها، دچار مشکل کلاب فوت باشند، احتمال دارد کودک هم دچار شود. وجود خواهر و برادر با چنین مشکلی، درصد ابتلا به این بیماری را در جنین جدید افزایش می‌دهد.
- نوع سبک زندگی: اگر مادر در دوران بارداری از سیگار یا سایر دخانیات استفاده کند، ممکن است جنین مبتلا به کلاب فوت شود. از طرفی مصرف برخی قرص‌های شیمیایی و خطرناک هم، منجر به وجود آمدن همچین مشکلی می‌شوند.
- وجود نقص‌های موجود مادرزادی: اگر جنین دچار بیماری‌های مختلف مادرزادی باشد، می‌تواند به پاچنبری هم دچار شود. در بیشتر موارد مشکل کلاب فوت همراه با بیماری اسپینا بیفیدا ظاهر می‌شود.
- کمبود مایع آمنیوتیک: آمنیوتیک یکی از مایع‌های مهم در دوران بارداری است که جنین را حفاطت می‌کند. اگر مقدار این مایع کمتر از حد معمول باشد، پاها حالت خمیدگی به خود می‌گیرند.
انواع کلاب فوت
- کلاب فوت ایدیوپاتیک: این مدل پاچنبری معنولا در پسران بیشتر از دختران اتفاق می‌افتد. دلیل اصلی آن هنوز مشخص نیست.
- کلاب فوت نوروژنیک: این مدل کلاب فوت بیشتر در کودکانی که مشکلات مربوط به سیستم عصبی مانند مغز و نخاع دارند به وجود می‌آید. دو نمونه رایج از آن عبارت هستند از: فلج مغزی و اسپینا بیفیدا
- کلاب فوت سندرمیک: بر اثر سندرم‌های بیماری زایی مانند کوتولگی دیستروفی، سندرم نوار انقباض و… به وجود می‌آید.
درمان پاچنبری
- گچ گیری: یکی از رایجترین راه‌هایی که متخصصان برای درمان کلاب فوت در نظر می‌گیرند، گچ گرفتن پای کودک است. با قرار دادن پا در موقعیت صحیح، پزشک اقدام به گچ گرفتن می‌کند. بعد از مدتی ممکن است یه جراحی کوچک بر روی تاندون آشیل پا انجام شود. در آخر باید حرکات کششی منظم و دستور داده شده را انجام داد تا به نتیجه دلخواه رسید. کودک باید به مدت سه ماه از بریس‌ها و کفش مخصوص استفاده کند تا انحرافات پا برطرف شود.
- جراحی: با جراحی کردن، متخصص ارتوپد کودکان، تغییرات خاصی را در تاندون‌ها یا رباط پای کودک به وجود می‌آورد. این تغییرات می‌تواند باعث اصلاح فرم پا شود. تا حدود یک سال، باید مراقبت‌های لازم با پوشیدن کفش مخصوص و بریس انجام شود. در نهایت بعد از یک سال مراقبت، فرم پا اصلاح خواهد شد.
انحراف مچ پا
انحراف مچ پا در کودکان به وضوح قابل مشاهده است. بعد از آن که کودک شروع به ایستادن بر روی پای خود می‌کند و وزن می‌گیرد، ممکن است ببینید که مچ پایش به سمت داخل می‌چرخد. در چنین حالتی انگشتان پا هم به سمت داخل خم می‌شوند. دلیل آن در بیشتر مواقع، مادرزادی یا ژنتیکی تلقی می‌شود. اگر انحراف مچ پا بعد از سن دو سالگی برطرف نشود، باید برای تشخیص بیشتر و درمان اقدام کرد.
علائم انحراف مچ پا در کودکان
- کف پا شبیه به هلال ماه، البته در نوزادان
- به داخل متمایل شدن استخوان ساق پا یا استخوان ران
- احساس درد، تورم یا لنگ زدن کودک در راه رفتن
- مشکل داشتن در راه رفتن
درمان انحراف مچ پا در کودکان
- گچ گیری و آتل بستن: در شرایطی که بتوان با گچ گرفتن پا را به حالت اصلاح شده در آورد، جراحی توصیه نمی‌شود. پزشک متخصص پا را در موقعیت صحیح قرار می‌دهد. بعد اقدام به گچ گیری می‌کند.
- جراحی: در شرایطی که میزان انحراف شدید باشد، جراحی کردن می‌تواند گزینه مناسبی برای درمان باشد. درصد انحراف مچ پا بعد از عمل در کودکان، خیلی کمتر می‌شود یا به صفر می‌رسد. هرچند باید مراقبت‌های لازم رعایت شود.
انحراف کف پا
صدمه دیدن استخوان‌های کف پا، پوشیدن کفش‌های تنگ، مشکلات ژنتیکی و مادرزادی و… باعث انحراف کف پا می‌شود. کف پا باید دارای انحناهای لازم برای راه رفتن باشد. با این حال کودکانی که انحراف کف پا دارند، شکل کف پاهای آن‌ها، خارج از تعادل است. بر اثر این انحرافات، مشکلاتی نظیر: آرتروز، درد در کمر، درد گردن، درد لگن، لنگان لنگان راه رفتن و… به وجود می‌آید. به طور معمول ممکن است این مدل انحرافات با بزرگ شدن و رسیدن به سن نوجوانی، کمتر شود. با این حال در صورت تشدید انحراف، بهتر است برای درمان هر چه سریع‌تر به متخصص ارتوپد کودک مراجعه کرد.
درمان انحراف کف پا در کودکان
درمان انحراف کف پا در کودکان به وسیله کفش‌های طبی و فیزیوتراپی است. اگر مشکل حادتری وجود داشته باشد، جراح اقدام به عمل برای رفع انحراف می‌کند.
شش انگشتی
بیماری پلی داکتیلی یا شش انگشتی در کودکان به صورت یک به هزار است. ممکن است یک کودک به دلیل ژنتیک یا مشکلات مادرزادی با یک انگشت اضافه متولد شود. این انگشت هم می‌تواند در دستان و هم در پاهای کودک، ظاهر شود. این بیماری هیچ خطری برای کودک ندارد. البته اگر کارکرد طبیعی دست و پایش را تحت تاثیر قرار ندهد. در چنین حالتی، برخی خانواده‌ها به دلیل داشتن ظاهر طبیعی، کودک را برای جراحی می‌فرستند.
درمان بیماری پلی داکتیلی یا شش انگشتی در کودکان
درمان بیماری شش انگشتی فقط با جراحی امکان پذیر است. پزشک متخصص می‌تواند انگشت مورد نظر را با برش دادن، بردارد و پوست را به جای صحیح خود برگرداند. ممکن است چندین بار جراحی‌های کوچک انجام گردد تا ظاهر مورد نظر، حاصل شود.
در رفتگی مادرزادی لگن
نوزادهایی که در آن‌هامفصل لگن به خوبی تشکیل نشده باشد، ممکن است دچار در رفتگی شوند. البته کودکانی که در سن یک سالگی هم هستند، احتمال دارد این حالت را تجربه کنند. بهتر است والدین در هنگام نگهداری و شیر دادن کودک به این موضوع دقت کنند. هر چه سن درمان برای در رفتگی لگن کودکان بالاتر رود، احتمال بهبود کمتر خواهد شد. این بیماری در نوزادان دختر بیشتر از پسران، دیده می‌شود. اگر در رفتگی لگن درمان نشود، کودک در بزرگسالی دچار کمر دردهای شدید و آرتروز خواهد شد. تنها راه فهمیدن این مشکل، انجام غربالگری‌ها و معایناتی است که باید انجام شود.
درمان در رفتگی مادرزادی لگن
- استفاده از بریس: با توجه به سن کودک، می‌توان برای درمان از بریس‌های متناسب با سن او استفاده کرد.
- گچ گرفتن: گاهی اوقات پزشک تشخیص می‌دهد بعد از جا انداختن استخوان لگن، نیاز به گچ گیری به صورت کوتاه مدت است. در این فاصله کودک اذیت نمی‌شود و روند درمان به سرعت طی خواهد شد.
- درمان جراحی: با جراحی کردن می‌توان این عارضه را برطرف کرد. اگر کودک با روش جا انداختن، مفصل لگنش درست نشود چاره‌ای جز جراحی وجود ندارد. با جراحی کردن می‌توان مفصل‌ها را جا انداخت. این روش در کودکان بالای 18 ماه انجام می‌شود.
تزریق پی آر پی
برخی کودکان به دلیل مشکلاتی که در هنگام بدو تولد دارند، ممکن است پاهایشان شکل پرانتزی بگیرد. در چنین حالتی مفاصل پای آن‌ها تغییر شکل می‌دهد. این تغییر شکل، می‌تواند به مرور زمان باعث درد در ناحیه کمر و پا شود. با توجه به سن، برای رفع درد مفاصل و مشکلات اسکلتی، پزشک متخصص تزریق پی ار پی را توصیه می‌کند. اگر کودک با روش‌های غیر جراحی جواب نگیرد، می‌تواند درمان با پی آر پی را امتحان کند. پی آر پی همان پلاسمای غنی شده از پلاکت کودک است که درد مفاصل را بهبود می‌بخشد. این پلاسمای ترکیبی، توسط تزریق در ناحیه مورد نظر انجام می‌شود.
فلج مغزی
وجود جهش‌های ژنتیکی در قبل از تولد باعث فلج مغزی نوزاد می‌شود. با عارضه فلج مغزی، کودک دچار اختلالات حرکتی می‌شود. گاهی اوقات این عارضه بعد از تولد رخ می‌دهد. ضربه و آسیب‌های شدیدی که به سر کودک وارد می‌شود، منجر به فلج مغزی خواهد شد. فلج مغزی انواع مختلفی دارد که باید بعد از دو سالگی با معاینات پزشک متخصص و باتجربه، تشخیص داده می‌شود. دامنه حرکتی این مدل کودکان مبتلا به فلج مغزی، بعد از مدتی به شدت افت می‌کند. به طوری که ممکن است هنگام غذا خوردن یا نوشیدن آب، دچار مشکل شوند. از طریق سی تی اسکن، آزمایش خون، آزمایش ژنتیک، ام آر آی و گرفتن نوار مغزی، وجود بیماری فلجی مغز تشخیص داده می‌شود.
انواع درمان های موثر در فلج مغزی
- فیزیوتراپی: رایجترین روش درمانی موثر در بیماری فلج مغزی، فیزیوتراپی کردن است. پزشک تعداد جلسات را بر اساس شدت بیماری و میزان عملکرد حرکتی کودک تعیین می‌کند.
- دارو درمانی: تجویز دارو به طور کلی تاثیری در روند درمان کودک ندارد. با این حال ممکن است باعث شل شدن عضلات شود تا میزان تنش، کاهش یابد.
- جراحی: به طور معمول از جراحی در بیشتر موارد ابتلا به فلج مغزی، استفاده نمی‌شود. با این حال اگر مشکلات حرکتی نظیر کوتاهی یا انقباض تاندون‌ها به وجود بیاید، متخصص اقدام به جراحی برای بهبود حرکت کودک خواهد کرد.
- کار درمانی: کار درمانی در کنار گفتار درمانگر، می‌تواند به کودکان مبتلا به فلج مغزی کند. در چنین مواردی مهارت‌های بهتری یاد می‌گیرند و کارکرد آن‌ها، بهبود خواهد یافت.
آسیب های استخوان
آسیب‌های استخوان در کودکان بیشتر به شکل عفونت، سرطان، شکستگی، نرمی استخوان و… خودش را نشان می‌دهد. ممکن است جنین از درون رحم مادر، دچار مشکلات مادرزادی یا ژنتیکی باشد. از طرفی هم آسیب‌های شدید در دوران نوزادی و کودکی، منجر به بیماری‌های استخوانی می‌شود. عفونت کردن مفاصل و استخوان‌ها، نرمی استخوان یا راشیتیسم و دیسپلازی اسکلتی، جزو رایجترین بیماری‌های استخوانی هستند.
عفونت استخوان و مفاصل
عفونت کردن استخوان و مفصل‌ها، معمولا زیر پنج سالگی رخ می‌دهد. در چنین حالتی کودک هنگام راه رفتن مدام لنگ می‌زند. ممکن است به صورت مداوم تب کرده و احساس بی حالی کند. این عفونت بیشتر در ناحیه آرنج، مچ پا، لگن و شانه دیده می‌شود. راه درمان آن، تجویز داروهای آنتی بیوتیک است.
نرمی استخوان یا راشیتیسم
در این حالت استخوان‌های بدن کودک، مواد معدنی و مستحکم خود را از دست می‌دهند. در نهایت، پاها دچار خمیدگی خواهد شد. اگر بیماری نرمی استخوان در کودکان به سرعت تشخیص داده شود، مواد معدنی و کلسیم دار با مصرف داروهای معین به استخوان‌ها می‌رسند. در غیر این صورت با افزایش سن، پاها خمیده باقی خواهد ماند.
دیسپلازی اسکلتی
اگر مشکلات استخوانی از نوع ژنتیکی باشند، عارضه نادر دیسپلازی اسکلتی رخ می‌دهد. نخاع تنگ شده و پاها ممکن است به شکل خمیده در بیاید. همچنین قد و سر کودک، تحت تاثیر قرار می‌گیرد. می‌توان با درمان‌های مناسب برای رشد طولی قد، جراحی‌هایی برای تجدد مفصل و تغییر موقعیت استخوان و… انجام داد.
درمان بیماری های مربوط به کودکان در کلینیک رویان مهر
از آن جایی که بروز بیماری در کودکان بسیار خطرناک بوده، بهتر است تشخیص درست و به جایی انجام شود. به همین منظور مراجعه به پزشکان متخصص و باتجربه، کمک می‌کند کودک شما روند بهبودی خود را با کیفیت بالاتری طی کند. مجموعه درمانی رویان مهر در جهت سلامتی و درمان کودکان دلبند شما، پزشکان باتجربه و تجهیزات مدرنی فراهم نموده است. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان مرکز در ارتباط باشید.
سوالات متداول
به طور معمول تزریق پی آر پی برای آسیب‌های مفصلی انجام می‌شود. بدین منظور برای درمان تمام مشکلات، کاربرد ندارد.
جراحی کردن گزینه آخر است که متخصص انتخاب می‌کند. انجام عمل توسط متخصص باتجربه به احتمال زیاد نتیجه بخش خواهد بود.
خیر. تمام بیماری‌ها مربوط به ژنتیک نیست، بلکه بخشی از آن‌ها شامل ژنتیک می‌شود. نیمی دیگر به مشکلات مادرزادی و مراقبت‌های دوران جنینی و کودکی مربوط می‌شود.
بله با توجه به انتخاب مرکز و نوع جراحی مورد نظر، درمان بیماری‌های کودکان با بیمه انجام خواهد شد.